Wat zijn Metropolitane voedsel clusters?

De wereld verstedelijkt in hoog tempo. In 2009 woonde meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. Metropolen zijn de knopen van de moderne netwerksamenleving. De trek van mensen uit de rurale gebieden naar de stad verandert niet alleen steden maar heeft enorme consequenties voor de wijze waarop landbouw in die rurale gebieden zich afspeelt. Rondom grote steden ontwikkelt zich metropolitane landbouw waarvan de Nederlandse glastuinbouw en intensieve veehouderij schoolvoorbeelden zijn. Rondom de grote steden is het verschil tussen platteland en steden steeds minder aan de orde. Maar de ruimtelijke organisatie van de metropolitane landbouw is voor een belangrijk deel nog gebaseerd op de structuur van de grondgebonden landbouw in het buitengebied.

De vraag van consumenten, waarvan een steeds groter deel in steden woont, verandert in hoog tempo. Niet alleen willen ze ander voedsel (meer vlees, meer diversiteit, minder energierijk voedsel), ook de eisen die aan de kwaliteit worden gesteld veranderen. In derde wereldlanden staan beschikbaarheid van voedsel en voedsel- veiligheid centraal, in de westerse samenleving gaat het over de kwaliteit van het productieproces en van de ketens en steeds meer om ethische vragen rondom dierenwelzijn, kinderarbeid, het gebruik van chemicaliën en de regionale oorsprong.

Maar ook de producten van de landbouw zelf veranderen. Naast de traditionele voedselproductie richt moderne landbouw zich ook op modeproducten als bloemen, potplanten, geurstoffen, op farmaceutische producten (Nederwiet is Nederlands op één na grootste exportgewas) en op energiegewassen.

Daarmee is de kern van metropolitane landbouw geschetst. Metropolitane landbouw heeft als ambitie, door de nieuwe en intelligente verbindingen (tussen producenten, sectoren, grondstoffen, energie- en afvalstromen, tussen stakeholders en tussen hun waardestelsels) die de netwerksamenleving eigen zijn, duurzaam te kunnen voldoen aan de veranderende en concurrerende eisen die de verstedelijkte samenleving er aan stelt.